Osoby prowadzące działalność gospodarczą mają do wyboru trzy formy opodatkowania:
- zasady ogólne (PIT-36),
- podatek liniowy (PIT-36L),
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28).
Należy również wspomnieć o czwartej metodzie rozliczenia, jaką jest karta podatkowa. Choć nadal stanowi ona obowiązującą formę rozliczeń z Urzędem Skarbowym, dostęp do tej metody został ograniczony. Z rozliczenia na karcie podatkowej mogą korzystać wyłącznie osoby fizyczne, które wybrały tę metodę przed 31 grudnia 2021 r. i nieprzerwanie prowadzą działalność gospodarczą opodatkowaną w tej formie.
W tym wpisie zostaną przedstawione zasady ogólne.
Zasady ogólne to podstawowa forma opodatkowania dochodów, z której korzysta najwięcej podatników. W przypadku zasad ogólnych opodatkowaniu podlega dochód, czyli przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Podatnicy korzystający z tej formy rozliczenia mają prawo do kwoty wolnej od podatku, która obecnie wynosi 30 000 zł. Jeśli dochód roczny podatnika przekroczy tę wartość, będzie on zobowiązany do zapłaty podatku od nadwyżki tej kwoty w wysokości 12% do kwoty 120 000 zł. Od nadwyżki ponad 120 000 zł obowiązuje podatek w wysokości 32%.
DOCHÓD = PRZYCHÓD Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ – KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU
Dochód roczny |
Podatek wynosi |
do 30 000 zł |
0 zł |
ponad 30 000 zł do 120 000 zł |
12% – minus kwota zmniejszająca podatek (3 600 zł) |
ponad 120 000 zł |
10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł |
Do podstawowych zalet zasad ogólnych należą:
- możliwość korzystania z wielu ulg i odliczeń podatkowych (m.in. ulga dla samotnie wychowujących dziecko, ulga prorodzinna, ulga rehabilitacyjna, ulga termomodernizacyjna)
- wspólne rozliczanie się z współmałżonkiem,
- dostęp do kwoty wolnej od podatku.
Podatek na zasadach ogólnych może być opłacany miesięcznie lub kwartalnie.
Podatnik może również opłacać zaliczki uproszczone, nie musi wcześniej informować o tym naczelnika urzędu skarbowego. Wystarczy, że przez cały rok wpłaca zaliczki w formie uproszczonej, a po zakończeniu danego roku podatkowego złoży zeznanie roczne, w którym zawrze informację o tym, że w danym roku wpłacał zaliczki uproszczone. Wysokość tej zaliczki ustalana jest na podstawie dochodu uzyskanego w latach ubiegłych.
Przedsiębiorca powinien uiścić podatek do 20. dnia miesiąca następującego po zakończeniu danego okresu.
Przy rozważaniu zmiany formy opodatkowania warto dokładnie przeanalizować wady i zalety każdego rozwiązania. Należy również pamiętać o terminie na dokonanie zmiany. Informacja do urzędu skarbowego musi dotrzeć do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym firma uzyskała pierwszy w danym roku przychód z działalności gospodarczej. Zatem jeśli firma pierwszy przychód uzyskała w styczniu, to czas na zmianę formy opodatkowania upływa 20 lutego. Zmiany dokonuje się w CEIDG, poprzez złożenie odpowiedniego formularza.